'CMS-03' आज अवकाशात प्रक्षेपित होणार आहे

नौदलाची नेटवर्क क्षमता वाढवण्यासाठी उपयुक्त

मंडळ/श्रीहरिकोटा

नौदलासाठी विकसित केलेला ‘सीएमएस-03’ उपग्रह आज, 2 नोव्हेंबर रोजी अवकाशात झेपावणार आहे. भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) हा उपग्रह श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून प्रक्षेपित करणार आहे. या माध्यमातून नौदलाच्या नेटवर्क-केंद्रित युद्धक्षमता वाढवण्यास मोदी मदत होणार आहे. साहजिकच भारताच्या किनारपट्टीपासून 2,000 किलोमीटर अंतरावर पसरलेल्या हिंदी महासागर प्रदेशातील नौदल जहाजे, पाणबुड्या, विमाने आणि किनारी कमांड सेंटर्समध्ये अखंड संवाद साधता येईल.

‘सीएमएस-03’च्या उड्डाणासाठी भारताचे प्रसिद्ध प्रक्षेपण वाहन एलव्हीएम3 रॉकेट पाचवे उड्डाण करेल. हे उड्डाण ‘एलव्हीएम3-एम5’ म्हणून ओळखले जाईल. या उड्डाणाद्वारे भारताचा सर्वात वजनदार संप्रेषण उपग्रह ‘सीएमएस-03’ अवकाशात पाठवला जाईल. हा उपग्रह भारतीय नौदलासाठी खूप महत्त्वाचा आहे. तो केवळ सागरी क्षेत्रात दळणवळण मजबूत करणार नाही तर ऑपरेशन सिंदूरसारख्या महत्त्वाच्या ऑपरेशन्समधून मिळालेल्या उणिवा दूर करण्यासही मदत करणार आहे. ‘सीएमएस-03’ हा लष्करी संप्रेषण उपग्रह नौदलाची संप्रेषण आणि देखरेख क्षमता वाढवेल. हिंदी महासागर क्षेत्रात चीनने निर्माण केलेल्या आव्हानांना पाहता, लष्करी समन्वय, गुप्तचर माहिती सामायिकरण आणि जलद धोक्याच्या प्रतिसादासाठी प्रगत संप्रेषण महत्त्वपूर्ण आहेत. ‘सीएमएस-03’मध्ये अनेक फ्रिक्वेन्सी बँड वापरल्यामुळे ते आवाज, व्हिडिओ आणि डेटा प्रसारित करण्यास उपयुक्त ठरणार आहे.

प्रक्षेपणपूर्व तयारी पूर्ण झाली

उड्डाणासाठी आता ‘एलव्हीएम3-एम5’ हे रॉकेट पूर्णपणे तयार आहे. 26 ऑक्टोबर 2025 रोजी ते उपग्रहासह एकत्रित केल्यानंतर प्रक्षेपण तळावर नेण्यात आले. त्यानंतर आता अंतिम तपासणीही पूर्ण झाले आहे. प्रक्षेपण श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून रविवारी सायंकाळी 5:26 वाजता होईल. 20 ऑक्टोबर रोजी रॉकेट आणि उपग्रहाचे एकत्रीकरण पूर्ण झाले. 26 ऑक्टोबर रोजी ते प्रक्षेपण पॅडवर हलविण्यात आले. हवामान तपासणी, इंधन भरणे आणि अंतिम तपासणीही झाली. या मोहिमेवर इस्रोचे शास्त्रज्ञ दिवस-रात्र काम करत आहेत. या मोहिमेच्या माध्यमातून भारताचा नवा अभिमान अवकाशात चमकेल. या उपग्रहाच्या उड्डाणाचे क्षण इस्रोच्या यु-ट्यूब चॅनेलवर थेट पाहता येईल.