पंतप्रधान कार्यालयाचे नाव आता सेवातीर्थ : केंद्रीय सचिवालय दत्तभवन आणि राजभवन आता लोकभवन; सरकारने घेतला मोठा निर्णय
पंतप्रधान कार्यालयाचे नाव बदलून सेवातीर्थ करण्यात आले आहे. केंद्र सरकारने हा निर्णय घेतला आहे. पंतप्रधान कार्यालय लवकरच नवीन संकुलात स्थलांतरित होणार असल्याचे सांगण्यात येत आहे. या इमारतीलाच सेवातीर्थ असे नाव देण्यात आले आहे. नवीन संकुल, जे बांधकामाच्या अंतिम टप्प्यात आहे, पूर्वी सेंट्रल व्हिस्टा पुनर्विकास प्रकल्पांतर्गत 'एक्झिक्युटिव्ह एन्क्लेव्ह' म्हणून ओळखले जात होते. याशिवाय देशभरातील राज्य इमारतींचे नाव आता लोकभवन असणार आहे. याशिवाय केंद्रीय सचिवालय दत्त भवन म्हणून ओळखले जाईल.
PMO व्यतिरिक्त, 'एक्झिक्युटिव्ह एन्क्लेव्ह' मध्ये कॅबिनेट सचिवालय, राष्ट्रीय सुरक्षा परिषद सचिवालय आणि इंडिया हाऊसची कार्यालये देखील असतील, जे भेट देणाऱ्या मान्यवरांशी उच्चस्तरीय संवादाचे ठिकाण असेल. 'सेवा तीर्थ' हे सेवेची भावना प्रतिबिंबित करण्यासाठी डिझाइन केलेले एक कार्यस्थळ असेल आणि जिथे राष्ट्रीय प्राधान्यक्रम आकार घेतात, अधिकारी म्हणाले की, भारताच्या सार्वजनिक संस्थांमध्ये एक शांत परंतु गहन बदल होत आहे.
गृह मंत्रालयाचे पत्र
राज्यांचे राज्यपाल आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या उपराज्यपालांना मुख्य सचिव किंवा सचिवांना लिहिलेल्या पत्रात गृह मंत्रालयाने गेल्या वर्षी झालेल्या राज्यपालांच्या परिषदेत दिलेल्या सूचनेचा उल्लेख केला आहे. ज्यामध्ये राजभवनाचे नाव बदलून लोक भवन करावे कारण राजभवन हा शब्द वसाहतवाद दर्शवतो. “म्हणून, राज्यपाल आणि नायब राज्यपालांच्या कार्यालयांना सर्व अधिकृत हेतूंसाठी 'लोक भवन' आणि 'लोक निवास' असे नाव देण्याची विनंती करण्यात आली आहे, असे गृह मंत्रालयाने एका निर्देशात म्हटले आहे.
या राज्यांनी त्यांच्या शाही इमारतींची नावे बदलली
गृह मंत्रालयाच्या निर्देशानंतर राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी त्यांच्या कार्यालयातून 'राज' हा शब्द हटवण्यास सुरुवात केली आहे. पश्चिम बंगाल, तामिळनाडू, केरळ, आसाम, उत्तराखंड, ओडिशा, गुजरात आणि त्रिपुरा या राज्यांनी 'राजभवन'चे नाव बदलून 'लोक भवन' केले आहे. लडाखच्या राज निवासचे नाव बदलून 'लोक निवास' करण्यात आले आहे. या यादीत आणखी एका राज्याचा समावेश झाला आहे. राजस्थाननेही राजभवनाचे नाव बदलण्याची घोषणा केली आहे.
इंग्रजांच्या खुणा पुसण्यावर भर
नरेंद्र मोदी पंतप्रधान झाल्यापासून वसाहतवादी साम्राज्यवादी तळांची प्रतिमा बदलण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. याच क्रमाने काही दिवसांपूर्वी राजभवनाचे नाव बदलून लोकभवन करण्यात आले. केवळ नाव बदलणे नव्हे तर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी गेल्या दशकात सार्वजनिक पदाची भावना पुन्हा परिभाषित करण्यासाठी केलेल्या व्यापक उपक्रमाचा एक भाग आहे.
2016 मध्ये सुरुवात झाली
याची सुरुवात 2016 मध्ये झाली, जेव्हा पंतप्रधान मोदींनी त्यांच्या निवासस्थानाचे नाव 7, रेसकोर्स रोडवरून बदलून 7, लोककल्याण मार्ग केले. यानंतर एक मालिका सुरू झाली. 2022 मध्ये राज पथचे नाव दूत पथ असे करण्यात आले.
भारताचे प्रशासकीय केंद्र आता केंद्रीय सचिवालय नाही तर दत्त भवन आहे. सरकारच्या मते, हा बदल प्रतिमा उभारणीचे प्रतीक नसून शासनाच्या विचारसरणीतील बदल आहे – सत्ता, नियंत्रण आणि अंतराची जुनी चिन्हे काढून सेवा, कर्तव्य आणि उत्तरदायित्व केंद्रात आणणे.
Comments are closed.