साम्यस्थळे-
- सशस्त्र संघर्षांची उद्दिष्ट्यो
पाकिस्तान विरोधात भारताचे ‘सिंदूर’ अमियान पाकिस्तानमधील दहशतवादी शक्तींच्या विरोधात, तर इस्रायलचे अभियान इराणच्या अणुशक्ती विरोधात
- अभियानांचे स्वरुप
भारत-पाकिस्तान आणि इस्रायल-इराण या दोन्ही संघर्षामध्ये भूसेनेचा उपयोग न करता वायुहल्ले, क्षेपणास्त्रे आणि ड्रोन्सचा प्रामुख्याने केला गेला उपयोग.
3, संघर्षाचा कालावधी
भारत-पाकिस्तानचा संघर्ष 7 मे ते 10 मे असा चार दिवस चालला. इस्रायल-इराण यांच्यातील संघर्ष 12 जून ते 24 जून असा बारा दिवस चालला होता.
- अभियानांची लक्ष्ये
भारताने पाकिस्तानातील नागरी वस्त्यांना धक्का न लावता केवळ दहशतवादी तळ लक्ष्य केले. इस्रायलने इराणमधील अणुतळ, लष्करी आस्थापनांना लक्ष्य केले.
- प्रत्युत्तरांमधींल साम्य
भारताला पाकिस्ताने प्रत्युत्तर भारताच्या नागरी वस्त्यांवर हल्ले करण्याचा प्रयत्न करुन केले. इराणनेही इस्रायलमधील नागरी वस्त्यांनाच प्रमुख लक्ष्य केले होते.
- प्रतिकाराचे स्वरुप
पाकिस्तानचे सर्व ड्रोन आणि क्षेपणास्त्र हल्ले भारताने यशस्वीरित्या विफल ठरविले. इस्रायलनेही इराणचे 95 टक्के क्षेपणास्त्र हल्ले विफल केले आहेत.
- हानी कोणाची अधिक
भारत-पाकिस्तान संघर्षात नि:संशय पाकिस्तानची हानी प्रचंड झाली. इस्रायल-इराण संघर्षातही इराणची प्रचंड हानी, त्या तुलनेत इस्रायलची हानी किमान.
- दोन संघर्षांमधील जीवीतहानी
भारतातचे 25 नागरीक, 5 सैनिक मृत्यूमुखी, तर पाकिस्ताचे 150 दहशतवादी, 100 सैनिक ठार, इस्रायलचे 24 नागरीक मृत्यूमुखी, इराणची जीवीतहानी 950
- शस्त्रसंधीची प्रथम घोषणा
भारत-पाकिस्तान आणि इस्रायल-इराण यांच्यातील शस्त्रसंधीची घोषणा प्रथम अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रंप यांनी केली. नंतर दोन्ही देशांची घोषणा केली.
- शस्त्रसंधीचा भंग
शस्त्रसंधीचा भंग प्रथम पाकिस्तानकडून. पण भारताने संयम दाखविला. दुसऱ्या शस्त्रसंधीचा भंग प्रथम इराणकडून, पण इस्रायलचा आतापर्यंततरी संयम
- संघर्ष वेळेवर आटोपता
मोठ्या युद्धात रुपांतर होण्याआधीच भारत-पाकिस्तान आणि इस्रायल-इराण यांच्यातील सशस्त्र संघर्ष आटोपता घेण्यात आल्याने मोठी हानी टळली.
- दहशतवादाशी संबंध
दोन्ही संघर्षांचा दहशतवादाशी मोठा संबंध. भारताला पाकिस्तानच्या दहशतवादामुळे त्रास, तर इस्रायलला इराणकडून होणाऱ्या दहशतवादाचा त्रास
- पाकिस्तान आणि इराण
या दोन्ही देशांनी अनुक्रमे जैश ए मोहम्मद, लष्करे तोयबा आणि हुती, हिजबुल्ला आणि हमास आदी इस्लामी दहशतवादी संघटनांना पोसले आहे.
अंतर किंवा फरक
- भौगोलिक स्थिती
भारत आणि पाकिस्तान एकमेकांला लागून असलेले देश. तर इस्रायल आणि इराण हे एकमेकांपासून दीड हजार किलोमीटरवर. संघर्षाचे स्वरुपही त्याप्रमाणे.
- वायुक्षेत्रात प्रवेश
इस्रायलने आपली युद्ध विमाने इराणच्या वायुक्षेत्रात पाठवून इराणवर केले हल्ले. भारताच्या युद्ध विमानांनी पाकिस्तानच्या वायुक्षेत्रात प्रवेश न करताच केले हल्ले.
- अमेरिकेचा सहभाग
भारत आणि पाकिस्तान संघर्षात अमेरिका किंवा अन्य कोणत्याही देशाचा प्रत्यक्ष सहभाग नव्हता. इस्रायल-इराण संघर्षात मात्र अमेरिका थेट सहभागी
- ट्रंप समान धागा, पण…
डोनाल्ड ट्रंप यांनी प्रथम दोन्ही शस्त्रसंधींची घोषणा केली असली, तरी ती त्यांच्यामुळे झाली नसल्याचे भारताकडून स्पष्ट. इस्रायल-इराणला मात्र हे मान्य.
Comments are closed.