चीनची मक्तेदारी संपणार! राजस्थानमध्ये सापडला सर्वात मोठा पांढऱ्या सोन्याचा साठा

गोल्ड न्यूज: पृथ्वीवरील दुर्मिळ खनिजांवर चीनची मक्तेदारी संपुष्टात येत आहे. चीनसोबतच्या (China) तणावानंतर भारतानेही देशात अशा खनिजांचा शोध वाढवला आहे. राजस्थानमधील (Rajasthan) नागौर येथील देगाना प्रदेशात लिथियमचा मोठा साठा सापडला आहे. या खनिजाला पांढरे सोने असेही म्हणतात. हा आजपर्यंतचा देशातील सर्वात मोठा साठा मानला जातो. महत्त्वाचे म्हणजे, भारत सध्या आपल्या लिथियमच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी चीनवर अवलंबून आहे. 70 ते 80 टक्के पुरवठा चीनमधून आयात करतो. इतक्या मोठ्या साठ्याच्या शोधामुळं भारताचे चिनी महाकाय कंपनीवरील अवलंबित्व संपणार आहे.

अधिक महत्त्वाचे म्हणजे, केंद्र सरकारच्या खाण मंत्रालयाने लिथियम साठ्यासाठी लिलाव प्रक्रिया देखील सुरु केली आहे. निविदा कागदपत्रे 23 सप्टेंबरपासून विक्रीसाठी उपलब्ध आहेत आणि सादर करण्याची अंतिम तारीख 1 डिसेंबर 2025 आहे.

अंदाजे लिथियम साठा: 14 दशलक्ष टन

भारतीय भूगर्भीय सर्वेक्षणानुसार, येथे सापडलेल्या लिथियम साठ्याचा अंदाज 14 दशलक्ष टन आहे. या मोठ्या साठ्यामध्ये भारताच्या एकूण मागणीच्या अंदाजे 80 टक्के भाग पूर्ण करण्याची क्षमता आहे. या शोधामुळे भारत लिथियममध्ये स्वयंपूर्ण होण्याच्या दिशेने प्रगती करू शकतो. बॅटरी उत्पादन, इलेक्ट्रिक वाहने आणि अणुऊर्जा प्रकल्पांसाठी लिथियम महत्त्वपूर्ण आहे. देगानामध्ये खाणकाम सुरू केल्याने चीनवरील अवलंबित्व कमी होईल आणि देशाची धोरणात्मक स्थिती मजबूत होईल.

रेवंत टेकड्यांमध्ये सापडलेले टंगस्टन

देगानाच्या रेवंत टेकड्या त्यांच्या खनिज संपत्तीसाठी फार पूर्वीपासून ओळखल्या जातात. ब्रिटिश राजवटीत 1914 मध्ये येथे टंगस्टनचा शोध लागला. स्वातंत्र्यापूर्वी, पहिल्या महायुद्धात देशात उत्पादित होणारे टंगस्टन ब्रिटिश लष्करी शस्त्रास्त्रे तयार करण्यासाठी वापरले जात होते. टंगस्टन खाणकाम बराच काळ चालू राहिले परंतु नंतर ते बंद करण्यात आले. आता, याच टेकड्यांमध्ये लिथियम साठ्याची पुष्टी झाल्याने ते पुन्हा एकदा प्रकाशझोतात आले आहेत.

भारतात लिथियम कुठे आढळते?

नागौर व्यतिरिक्त, जम्मू आणि काश्मीरच्या रियासी जिल्ह्यातील सलाल-हैमाना भागात 5.9 दशलक्ष टन लिथियमचा साठा सापडला आहे. छत्तीसगडमधील कोरबा येथील देशातील पहिली लिथियम खाण लिलाव करण्यात आली आहे आणि खाणकाम सुरू होण्याच्या प्रक्रियेत आहे. कर्नाटकच्या मंड्या जिल्ह्यात 14 हजार100 टनांचा साठा सापडला आहे. बिहार, ओडिशा, झारखंड, तामिळनाडू, आंध्र प्रदेश आणि गुजरातमध्येही संभाव्य लिथियम साठ्यांचा शोध घेतला जात आहे. अद्याप कोणत्याही राज्यात खाणकाम सुरू झालेले नाही.

लिथियम कुठे वापरले जाते?

लिथियमला ​​पांढरे सोने म्हणून ओळखले जाते. ते मोबाईल फोन, लॅपटॉप, इलेक्ट्रिक वाहने आणि रिचार्जेबल बॅटरीमध्ये वापरले जाते. भारतात, जिथे ईव्ही क्षेत्र वेगाने वाढत आहे, त्याची मागणी सतत वाढत आहे. देगानामध्ये खाणकाम सुरू झाल्याने राज्याचे उत्पन्न आणि रोजगाराच्या संधींमध्ये लक्षणीय वाढ होईल. राजस्थानमध्ये लिथियम उत्पादन सुरू होणे केवळ राज्यासाठीच नव्हे तर संपूर्ण देशासाठी गेम चेंजर ठरू शकते. यामुळे, भारत केवळ आयातीवरील अवलंबित्व कमी करणार नाही तर जागतिक स्तरावर लिथियम बाजारपेठेत आपले स्थान मजबूत करेल.

महत्वाच्या बातम्या:

Gold Price Today: ग्राहकांना मोठा दिलासा, सोनं झालं स्वस्त, किमतीत 1000 रुपयांची घसरण; तुमच्या शहरातील दर काय? जाणून घ्या सविस्तर

आणखी वाचा