हृदयाच्या आरोग्यावर रात्रीच्या प्रकाशाचा प्रभाव

नवी दिल्ली: ऑस्ट्रेलियातील फ्लिंडर्स युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी एका नव्या अभ्यासात एक महत्त्वाची गोष्ट उघड केली आहे. या अभ्यासानुसार, रात्रीच्या वेळी मोबाइल फोन, टीव्ही किंवा इतर स्क्रीनच्या प्रकाशाच्या संपर्कात आल्याने हृदयाच्या विफलतेचा धोका 56% वाढू शकतो.

अमेरिकन मेडिकल असोसिएशन (JAMA) नेटवर्क ओपन जर्नलमध्ये हा अभ्यास प्रकाशित झाला आहे. यूकेमधील अंदाजे 89,000 सहभागींकडील 13 दशलक्ष तासांहून अधिक प्रकाश-एक्सपोजर डेटाचे विश्लेषण केले. सहभागींना 9 वर्षांहून अधिक काळ ट्रॅक केले गेले. अहवालात असे म्हटले आहे की रात्रीच्या वेळी प्रकाशाच्या संपर्कात असलेल्या व्यक्तींना हृदयविकाराचा झटका येण्याचा धोका 47% जास्त, कोरोनरी धमनी रोगाचा धोका 32% आणि पक्षाघाताचा धोका 28% जास्त असतो.

हृदयावर रात्रीच्या प्रकाशाचा प्रभाव

रात्रीच्या वेळी प्रकाशाच्या संपर्कात येणे हृदयासाठी कसे हानिकारक आहे?

संशोधकांनी नोंदवले आहे की रात्रीच्या वेळी कृत्रिम प्रकाशाचा संपर्क 40 आणि त्याहून अधिक वयोगटातील प्रौढांमध्ये हृदयरोगासाठी एक महत्त्वपूर्ण जोखीम घटक बनू शकतो. या अभ्यासाचे प्रमुख लेखक डॉ. डॅनियल विंड्रेड म्हणाले की, हा पहिला मोठा अभ्यास आहे की रात्रीच्या वेळी केवळ प्रकाशाच्या संपर्कात राहणे देखील हृदयविकारासाठी एक मजबूत आणि स्वतंत्र जोखीम घटक असू शकते.

त्यांनी असेही निदर्शनास आणून दिले की रात्रीच्या वेळी तेजस्वी दिव्यांच्या संपर्कात येण्याने शरीराच्या सर्कॅडियन घड्याळात (जैविक वेळ चक्र) व्यत्यय येतो, ज्यामुळे हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी समस्यांचा धोका वाढतो.

महिला आणि तरुणांना जास्त धोका आहे

महिला आणि तरुणांना जास्त धोका आहे

अभ्यासात असेही दिसून आले आहे की महिला आणि तरुण लोक रात्रीच्या वेळी प्रकाशाच्या हानिकारक प्रभावांना अधिक संवेदनशील असतात. फ्लिंडर्स युनिव्हर्सिटीचे प्रोफेसर सीन केन, अभ्यासाचे वरिष्ठ सह-लेखक, म्हणाले की स्त्रिया त्यांच्या शरीरातील घड्याळांमध्ये व्यत्यय आणणाऱ्या प्रकाशाच्या प्रभावांबद्दल अधिक संवेदनशील असू शकतात. विशेष म्हणजे, रात्रीच्या वेळी जास्त प्रकाशाच्या संपर्कात असलेल्या महिलांना हृदयविकाराचा धोका पुरुषांइतकाच असतो, जरी स्त्रियांना सामान्यतः हृदयविकारापासून काही नैसर्गिक संरक्षण असते.

संरक्षणासाठी काय करावे?

संरक्षणासाठी काय करावे?

रात्रीच्या वेळी प्रकाशझोतात येणे कमी करून हृदयविकाराचा धोका कमी होऊ शकतो, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. त्यासाठी ते सुचवतात

• बेडरूममध्ये ब्लॅकआउट पडदे वापरा,
• दिवे मंद करा,
• आणि झोपण्यापूर्वी मोबाईल किंवा टीव्ही स्क्रीन टाळा.

संशोधकांचा असा निष्कर्ष आहे की थोडासा अंधार निरोगी हृदयाच्या दिशेने एक महत्त्वाची पायरी असू शकते.