लाहोरच्या हवेत मिसळले घातक विष, बनले जगातील सर्वात प्रदूषित शहर

न्यूज इंडिया लाइव्ह, डिजिटल डेस्कः पाकिस्तानचे ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक केंद्र म्हणून ओळखले जाणारे लाहोर शहर आज जीवघेण्या संकटाचा सामना करत आहे. येथील हवा इतकी विषारी झाली आहे की लाहोरला जगातील सर्वात प्रदूषित शहर घोषित करण्यात आले आहे. एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) वर शहराचा आकडा 312 वर पोहोचला आहे, जो “धोकादायक” श्रेणीत येतो. ही अशी परिस्थिती आहे जी आरोग्य आणीबाणी मानली जाते. लाहोर असे कसे झाले? लाहोरच्या आभाळात धुराची आणि धुक्याची ही दाट चादर एका दिवसात तयार झालेली नाही. यामागे अनेक मोठी कारणे आहेत ज्यामुळे दरवर्षी हिवाळ्याच्या सुरुवातीला हे संकट अधिक गंभीर बनते. वाहने आणि उद्योगांचा धूर : शहरातील लाखो वाहने आणि असंख्य कारखान्यांमधून निघणारा धूर हे त्याचे सर्वात मोठे कारण आहे. पिकांचे अवशेष जाळणे: पंजाब प्रांतातील शेतकरी पिकांची कापणी केल्यानंतर उरलेले अवशेष (पेंढा) जाळतात, त्यामुळे मोठ्या प्रमाणात विषारी धूर तयार होतो. कचरा जाळणे : शहरात कचरा व्यवस्थापनाची योग्य व्यवस्था नाही. यामुळे लोक अनेकदा कचऱ्याच्या ढिगांना आग लावतात. हवामानाची भूमिका: हिवाळ्यात हवा थंड आणि जड होते, त्यामुळे हे प्रदूषक कण वर उडण्याऐवजी वातावरणाच्या खालच्या थरात अडकून राहतात. लोकांच्या आरोग्यावर थेट हल्ला. 300 वरील AQI प्रत्येक वयोगटातील व्यक्तीसाठी अत्यंत धोकादायक मानला जातो. या विषारी हवेचा श्वास घेतल्याने पक्षाघात, हृदयविकार, फुफ्फुसाचा कर्करोग आणि श्वसनाचे जुनाट व गंभीर आजार होऊ शकतात, असा इशारा डॉक्टरांनी दिला आहे. लहान मुले, वृद्ध आणि आधीच आजारी लोकांना सर्वाधिक धोका असतो. अधिकाऱ्यांनी लोकांना घरातच राहावे, मास्क घालावे आणि विनाकारण घराबाहेर पडणे टाळावे, असा कडक सल्ला दिला आहे. सरकार काय पावले उचलत आहे? या गंभीर परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी पंजाब प्रांताच्या सरकारने अनेक आपत्कालीन पावले उचलली आहेत. प्रदूषण करणारे कारखाने आणि वाहनांवर कारवाई करण्यात येत आहे. यासोबतच शहरात प्रथमच ‘अँटी स्मॉग गन’चा वापर सुरू करण्यात आला आहे. ही यंत्रे हवेत पाण्याचे बारीक थेंब फवारतात ज्यामुळे धूळ आणि धुराचे कण जड होऊन स्थिर होतात. मात्र, हे केवळ तात्काळ दिलासा देण्यासाठीचे उपाय असल्याचे पर्यावरण तज्ज्ञांचे मत आहे. पिकांचे अवशेष जाळण्यावर कायमची बंदी आणि औद्योगिक आणि वाहनांच्या उत्सर्जनावर कडक नियंत्रण यासारख्या प्रदूषणाची खरी मुळे जोपर्यंत दूर केली जात नाहीत, तोपर्यंत लाहोरच्या लोकांना दरवर्षी त्याच विषारी हवेसह जगणे भाग पडेल.