8 वा वेतन आयोग: केंद्रीय कर्मचाऱ्यांच्या पगारात किती वाढ होणार? संपूर्ण गणना जाणून घ्या!

8 वा वेतन आयोग: भारतातील एक कोटीहून अधिक केंद्रीय कर्मचारी आणि पेन्शनधारक 8 व्या वेतन आयोगाच्या अंमलबजावणीची आतुरतेने वाट पाहत आहेत. नुकतेच या आघाडीवर एक मोठे अपडेट समोर आले असून, त्यामुळे कर्मचाऱ्यांच्या आशा पल्लवित झाल्या आहेत. केंद्र सरकारने 8 व्या वेतन आयोगाच्या संदर्भ अटींना (टीओआर) हिरवी झेंडी दिली आहे. यासोबतच आठवा वेतन आयोग लागू झाल्यास 18 हजार रुपये दरमहा मूळ वेतन मिळणाऱ्या कर्मचाऱ्यांच्या पगारात किती वाढ होऊ शकते, असा खुलासा एका नव्या अहवालात करण्यात आला आहे. चला, जाणून घेऊया पगारवाढीचे संपूर्ण गणित या बातमीत!

8वा वेतन आयोग: एवढी चर्चा का?

देशातील 1.2 कोटी केंद्रीय कर्मचारी आणि पेन्शनधारकांमध्ये 8 वा वेतन आयोग दीर्घकाळ चर्चेचा केंद्रबिंदू आहे. केंद्र सरकार दर 10 वर्षांनी नवीन वेतन आयोग लागू करते. 7 वा वेतन आयोग शेवटचा 2016 मध्ये लागू करण्यात आला होता, ज्याचा कार्यकाळ डिसेंबर 2025 मध्ये संपत आहे. अशा परिस्थितीत 8 व्या वेतन आयोगाबाबत कर्मचाऱ्यांमध्ये उत्साह आहे. सरकारने जानेवारी 2025 मध्ये या आयोगाच्या स्थापनेला मान्यता दिली होती, मात्र 10 महिने उलटूनही त्याची अंमलबजावणी झालेली नाही. आता गेल्या आठवड्यात सरकारने टीओआर मंजूर केल्याने कर्मचाऱ्यांच्या अपेक्षा वाढल्या आहेत. आयोग लवकरच भागधारकांशी चर्चा सुरू करेल आणि वेतन सुधारणेसाठी शिफारसी सादर करेल.

काय आहे कर्मचारी संघटनांची मागणी?

केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचे प्रतिनिधित्व करणारी राष्ट्रीय परिषद-जॉइंट कन्सल्टेटिव्ह मशिनरी (NC-JCM) या प्रक्रियेत महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. एनडीटीव्ही प्रॉफिटशी बोलताना, NC-JCM चे वरिष्ठ सदस्य म्हणाले की, 8व्या वेतन आयोगातील योग्यता घटक 7व्या वेतन आयोगाप्रमाणे 2.57 राहावा अशी त्यांची इच्छा आहे. मात्र, याबाबत अद्याप कोणतेही अधिकृत वक्तव्य आलेले नाही. सदस्यांचे म्हणणे आहे की फिटमेंट फॅक्टर ठरवण्यापूर्वी महागाई दर, राहणीमानाचा खर्च निर्देशांक आणि डॉ. आयक्रोयडचे सूत्र अशा अनेक बाबींचा विचार केला जातो.

अहवालात काय विशेष आहे?

अलीकडील अहवालानुसार, 8 व्या वेतन आयोगातील फिटमेंट फॅक्टर 1.83 ते 2.46 दरम्यान असू शकतो. असा अंदाज आहे की तो 2.57 ते 2.86 देखील असू शकतो, परंतु याची अंमलबजावणी होण्याची शक्यता कमी आहे. कोटक इन्स्टिट्यूशनल इक्विटीज अहवालाचा अंदाज आहे की फिटमेंट फॅक्टर 1.8 इतका जास्त असू शकतो, म्हणजे कर्मचाऱ्यांचा मूळ पगार सध्याच्या दराच्या 80% पर्यंत वाढू शकतो. तसेच, एकदा 8वा वेतन आयोग लागू झाल्यानंतर, महागाई भत्ता (DA) मूळ वेतनात विलीन केला जाईल. सध्या कर्मचाऱ्यांना ५८% डीए मिळत आहे, मात्र नवीन आयोग लागू झाल्यावर डीए शून्य होईल आणि तो पुन्हा शून्यातून सुरू केला जाईल.

फिटमेंट फॅक्टरचे गणित

एम्बिट कॅपिटलच्या अहवालानुसार, 8 व्या वेतन आयोगातील फिटमेंट फॅक्टर 1.83 ते 2.46 दरम्यान असू शकतो. यामुळे कर्मचाऱ्यांच्या पगारात 14% ते 34% वाढ करणे शक्य आहे. कोटकच्या अहवालात असे म्हटले आहे की 1.8 च्या फिटमेंट फॅक्टरमुळे एकूण पगार सुमारे 13% वाढेल. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की 7 व्या वेतन आयोगामध्ये 2.57 च्या फिटमेंट फॅक्टर असूनही, प्रभावी वाढ केवळ 14.3% होती, कारण त्यावेळी 6 व्या वेतन आयोगाच्या शेवटी DA 125% वर पोहोचला होता, जो शून्यावर आला होता.

सध्या 7व्या वेतन आयोगांतर्गत कर्मचाऱ्यांना दरमहा 18,000 रुपये मूळ वेतन मिळते. याव्यतिरिक्त, घरभाडे भत्ता (HRA) रुपये 4,320 आणि प्रवासी भत्ता (TA) रुपये 1,350 आहे. अशा प्रकारे एकूण पगार 23,670 रुपये होतो. 58% DA जोडल्यास, हा किमान पगार 34,110 रुपये होतो.

पगार किती वाढणार?

8 व्या वेतन आयोगात फिटमेंट फॅक्टर 1.8 वर ठेवल्यास कर्मचाऱ्यांचे मूळ वेतन 18,000 रुपयांवरून 32,400 रुपये होईल. फिटमेंट फॅक्टर 2.0 असल्यास, मूळ वेतन 36,000 रुपयांपर्यंत पोहोचू शकते आणि 2.46 वर ते 44,280 रुपयांपर्यंत पोहोचू शकते. सरकारने 7 व्या वेतन आयोगाप्रमाणे फिटमेंट फॅक्टर (2.57) ठेवल्यास मूळ वेतन 46,260 रुपयांपर्यंत असू शकते. मात्र, पगारवाढीबाबत अद्याप अधिकृत दुजोरा मिळालेला नाही. वेतन आयोगाच्या शिफारशी आणि सरकारच्या मान्यतेवर अंतिम निर्णय अवलंबून असेल. अंदाजानुसार कर्मचाऱ्यांच्या पगारात 80% ते 157% वाढ होऊ शकते.