अदानी समूह आणि शिक्षण मंत्रालयाचा IKS कार्यक्रम, इंडोलॉजीच्या पुनरुज्जीवनासाठी पुढाकार

अहमदाबाद , अदानी समूहाने, शिक्षण मंत्रालयाच्या भारतीय ज्ञान प्रणाली (IKS) विभागाच्या सहकार्याने, भारतीय संस्कृती आणि ज्ञान परंपरांचे पुनरुज्जीवन आणि त्यावरील संशोधनाला चालना देण्याच्या उद्देशाने राष्ट्रीय कार्यक्रम सुरू केला आहे. हा कार्यक्रम 20 ते 22 नोव्हेंबर दरम्यान अदानी कॉर्पोरेट हाऊस, अहमदाबाद येथे आयोजित केला जाईल.

या उपक्रमाचा उद्देश भारतीय विद्वान आणि संशोधकांना त्यांच्या प्राचीन ज्ञानपरंपरेची सखोल माहिती मिळवण्याची संधी प्रदान करणे हा आहे, विशेषत: अशा वेळी जेव्हा जगभरातील इंडोलॉजी विभाग समर्थनाचा अभाव पाहत आहेत. आयोजकांच्या म्हणण्यानुसार, भारताच्या सभ्यता अभ्यासामध्ये शैक्षणिक मालकी मजबूत करण्यासाठी आणि स्वदेशी दृष्टीकोनांवर आधारित संशोधनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी हा कार्यक्रम आयोजित केला जात आहे.

कार्यक्रमाची प्रमुख वैशिष्ट्ये:

• पंचवार्षिक कार्यक्रम: अदानी समूह आणि IKS यांनी संयुक्तपणे ₹13.16 कोटींच्या नियोजित निधीसह पाच वर्षांचा कार्यक्रम सुरू केला आहे. या निधीतून 14 पीएच.डी. विविध प्रमुख संस्थांमधून निवडलेल्या संशोधन विद्वानांना मदत केली जाईल.
• संशोधन क्षेत्र: या विद्वानांच्या संशोधनाच्या आवडींमध्ये पाणिनी व्याकरण आणि संगणकीय भाषाशास्त्र, प्राचीन खगोलशास्त्र, पारंपारिक अभियांत्रिकी आणि टिकावू पद्धती, शास्त्रीय साहित्य, स्वदेशी आरोग्य सेवा प्रणाली, राजकीय विचारधारा आणि वारसा अभ्यास यांचा समावेश आहे.
• संशोधकांची निवड: आयआयटी, आयआयएम, आयकेएस-केंद्रित विद्यापीठे आणि वरिष्ठ विद्वानांच्या सहभागासह राष्ट्रीय सल्लामसलत प्रक्रियेद्वारे संशोधकांची निवड करण्यात आली. डेटा सायन्स, सिस्टीम थिंकिंग आणि मल्टीमॉडल आर्काइव्हिंग यासारख्या आधुनिक संशोधन पद्धतींसोबत भारतीय शास्त्रीय ज्ञानाची सांगड घालण्याचा या कार्यक्रमाचा उद्देश आहे.

IKS चे उद्दिष्ट आणि शैक्षणिक धोरण:
भारतीय ज्ञान प्रणाली (IKS), जी राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण (NEP) 2020 अंतर्गत स्थापन करण्यात आली होती, त्याचे उद्दिष्ट भारताच्या पारंपारिक ज्ञान प्रणालींना मुख्य प्रवाहात शिक्षण आणि संशोधनामध्ये एकत्रित करणे आहे. यात अभियांत्रिकी, पर्यावरण विज्ञान, भाषाशास्त्र, सार्वजनिक धोरण आणि आरोग्य सेवा यासारख्या क्षेत्रांचा समावेश आहे.

अदानी समूहाचे योगदान:
अदानी समूह या उपक्रमाकडे राष्ट्र उभारणीच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल म्हणून पाहतो. हा कार्यक्रम भारताच्या सांस्कृतिक वारशाचा प्रचार करताना 'वसुधैव कुटुंबकम' या भारतीय तत्त्वांचा प्रचार करतो. याद्वारे भारताच्या वाढत्या सॉफ्ट पॉवरलाही पाठिंबा मिळेल.

अदानी समूहाने म्हटले आहे की, हा उपक्रम भारतीय संस्कृती आणि ज्ञान समृद्ध करण्याच्या दीर्घकालीन धोरणाचा एक भाग आहे, ज्यामुळे जागतिक स्तरावर भारताची प्रतिष्ठा आणखी मजबूत होईल.