हिवाळ्यात सायनुसायटिसची समस्या अनेकांना सतावते. चांगली बातमी अशी आहे की औषधांसोबत योग आणि प्राणायाम देखील आराम देऊ शकतात. सायनुसायटिसची समस्या खूप वेदनादायक असते. यामध्ये नाकाच्या आजूबाजूच्या हाडांमध्ये असलेल्या रिकाम्या जागी (सायनस) सूज आल्याने किंवा संसर्ग झाल्यामुळे चेहरा जड जाणवतो, डोकेदुखी होते, नाक बंद राहते आणि श्लेष्मा जमा होतो. हे व्हायरस, बॅक्टेरिया किंवा ऍलर्जीमुळे होते.
मोरारजी देसाई राष्ट्रीय योग संस्था सायनुसायटिसच्या समस्येपासून मुक्त होण्यासाठी काही विशेष आसने, प्राणायाम आणि शुद्धीकरण व्यायाम सुचवते. हे व्यायाम सायनस उघडतात, श्लेष्मा काढून टाकतात आणि जळजळ कमी करण्यास मदत करतात.
संस्थेने सुचविलेल्या मुख्य व्यायामांमध्ये जलनेती क्रिया, भ्रमरी प्राणायाम, गोमुखासन यासह इतर प्राणायाम आणि योगासनांचा समावेश होतो. कोमट मिठाचे पाणी जलनेतीमध्ये एका नाकपुडीतून ओतून दुसऱ्या नाकपुडीतून बाहेर काढावे. यामुळे सायनसमधील घाण आणि श्लेष्मा साफ होतो. हे आठवड्यातून 2-3 वेळा केले पाहिजे. दुसरा म्हणजे भ्रामरी प्राणायाम. तुमचे डोळे आणि कान बंद करा आणि भौंमासारखे गुंजन करा. यामुळे सायनसमध्ये कंपन निर्माण होते आणि जमा झालेला श्लेष्मा सैल होतो. कपालभातीही गुणकारी आहे. जलद श्वास सोडण्याचा हा व्यायाम सायनस उघडतो आणि ऑक्सिजनची पातळी वाढवतो.
नाडीशोधन प्राणायाममध्ये, दोन्ही नाकपुड्यांमधून आळीपाळीने श्वास घेणे आणि सोडणे देखील प्रभावी आहे. त्यामुळे दोन्ही नाकाच्या नळ्या स्वच्छ आणि संतुलित होतात. सायनुसायटिसमध्येही सूत्रानेती आराम देते. नाकापासून घशात पातळ रबर ट्यूब (कॅथेटर) देऊन सायनसची खोल साफसफाई केली जाते.
सायनुसायटिसची समस्या दूर करण्यासाठी सूर्यभेदन प्राणायाम देखील उपयुक्त आहे. यामध्ये फक्त उजव्या नाकपुडीतून श्वास घेतला जातो आणि डाव्या बाजूने श्वास सोडला जातो. सर्दी आणि सायनसमध्ये हे खूप फायदेशीर आहे. सायनुसायटिसच्या समस्येपासून आराम मिळण्यासाठी काही आसन देखील फायदेशीर आहेत. आसनांवर नजर टाकली तर त्यात पश्चिमोत्तनासन, गोमुखासन, उत्तन मंडुकासन आणि शवासन यांचा समावेश होतो. ही आसने मान, खांदे आणि चेहऱ्याच्या स्नायूंना आराम देतात आणि सायनसवरील दबाव कमी करतात.
रोज काही मिनिटे सराव केल्याने नाक साफ होण्यास सुरुवात होते, डोकेदुखी कमी होते आणि चेहरा हलका होतो असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. या क्रिया, विशेषत: जलनेती आणि सूत्रनेती यांचा सराव केवळ योग प्रशिक्षकाच्या देखरेखीखालीच करावा.
हे देखील वाचा:
इंडिगो संकटावर राम मोहन नायडू बोलले, आम्ही कठोर कारवाई करून इतर विमान कंपन्यांसाठी आदर्श ठेवू
कल्याण फाटा येथे पाईपलाईन फुटली; ठाण्यात ९ डिसेंबरपासून पाणीकपात
गिरीराज सिंह यांचा विरोधकांवर हल्लाबोल, म्हणाले- काही लोक 'वंदे मातरम' ऐवजी 'बाबरी मशिदी'वर विश्वास ठेवतात.
Comments are closed.