राजस्थानमध्ये गदारोळानंतर चौथ्या दिवशीही इंटरनेट बंद : इथेनॉल कारखान्याच्या निषेधार्थ तणाव कायम, पोलिसांच्या भीतीने लोकांनी गुरुद्वारात आश्रय घेतला.

हनुमानगड, १२ डिसेंबरराजस्थानमधील हनुमानगड जिल्ह्यातील टिब्बी (राठीखेडा) परिसरात डून इथेनॉल प्रायव्हेट लिमिटेड कारखान्याविरोधात सुरू झालेले आंदोलन चौथ्या दिवशीही शमले नाही, शुक्रवारीही परिसरात इंटरनेट सेवा बंद राहिली, निदर्शने आणि गोंधळ प्रकरणी पोलिसांनी आतापर्यंत 107 जणांवर गुन्हे दाखल केले असून, 40 जणांना ताब्यात घेतले आहे.

कोअर कमिटीची महत्त्वाची बैठक टिब्बीच्या गुरुद्वारात शुक्रवारी दुपारी दोन वाजता प्रस्तावित आहे. तर दुसरीकडे महिलांनी पोलिसांवर गोळीबार केल्याचा आरोप केला आहे. गुरुद्वारा सिंग सभेतही त्यांनी कथित गोळ्यांचे कथन सादर केले. तणावामुळे अनेकांनी घरांना कुलूप लावून नातेवाईकांच्या घरी गेले, तर काहींनी गुरुद्वारा सिंग सभेत आश्रय घेतला आहे. जखमी आंदोलकांवरही येथे उपचार सुरू आहेत.

चर्चेच्या दोन फेऱ्या निष्फळ, आरोप-प्रत्यारोप सुरूच

शेतकरी आणि प्रशासन यांच्यात गुरुवारी झालेल्या चर्चेच्या दोन फेऱ्या अनिर्णित राहिल्या. एडीजी व्हीके सिंग म्हणाले की, 10 डिसेंबरपर्यंत परिस्थिती शांत होती, परंतु बाहेरच्या लोकांनी अशांतता वाढवली. त्याचवेळी अखिल भारतीय किसान सभेचे जिल्हा सरचिटणीस मंगेज चौधरी यांनी पोलिसांची शस्त्रे गंजलेली आहेत, अन्यथा मोठी जीवितहानी झाली असती, असा आरोप केला. त्यांनी १७ डिसेंबर रोजी जिल्हाधिकारी कार्यालयाला घेराव घालण्याची घोषणा केली.

सादुलशहरचे आमदार गुरवीर सिंग ब्रार यांनीही गुरुद्वारात पोहोचून शेतकऱ्यांशी संवाद साधला. दुसरीकडे, जोगाराम पटेल यांनी या घटनेचे वर्णन “प्रायोजित” केले आणि ते म्हणाले की हे शेतकऱ्यांचे आंदोलन नव्हते, तर बाहेरच्या लोकांनी केलेले हिंसक प्रदर्शन होते. सरकार चर्चेसाठी तयार आहे, मात्र कायदा हातात घेणाऱ्यांवर कारवाई आवश्यक असल्याचे ते म्हणाले.

10 डिसेंबरला काय झाले?

बुधवारी आंदोलकांनी भिंत तोडून बांधकाम सुरू असलेल्या कारखान्यात प्रवेश केला आणि कार्यालयाला आग लावली. यानंतर पोलिस आणि शेतकरी यांच्यात जोरदार हाणामारी आणि दगडफेक झाली. तर काँग्रेस आमदारांसह ७० हून अधिक जण जखमी झाले आहेत. अनेक जखमींनी गुरुद्वारामध्ये रात्रभर मुक्काम केला. परिसरात अजूनही इंटरनेट बंद आहे आणि कारखान्याच्या आसपासच्या 30 हून अधिक कुटुंबांनी आपली घरे सोडून सुरक्षित ठिकाणी स्थलांतर केले आहे.

लोकांची ओरड – “आमची जमीन, हवा आणि पाणी वाचवा”

पोलिसांनी तिला मारहाण केल्याचा आरोप सुखजीत कौर यांनी केला. ते म्हणाले की, कारखाना सुरू झाल्यास प्रदूषण वाढेल आणि आरोग्य संकट निर्माण होईल – दमा, कर्करोग आणि त्वचाविकार यांसारख्या आजारांचा धोका वाढेल. बलविंदर कौर म्हणाल्या की, आंदोलनाला 16 महिने झाले आहेत. प्रदूषित पाणी जमिनीत मुरते आणि भूगर्भातील पाणी पिण्यास अयोग्य होईल म्हणून कारखान्याला मान्यता देऊ नये, असे आवाहन त्यांनी प्रशासनाला वारंवार केले.