बांगलादेशच्या आंतरराष्ट्रीय गुन्हे न्यायाधिकरणाने शेख हसीना यांना फाशीची शिक्षा सुनावली आहे

बांगलादेशच्या आंतरराष्ट्रीय गुन्हे न्यायाधिकरणाने (ICT) सोमवारी (17 नोव्हेंबर 2025) माजी पंतप्रधान शेख हसीना यांना दोषी ठरवून त्यांना फाशीची शिक्षा सुनावली. शिक्षेवर निर्णय देताना न्यायालयाने म्हटले की, शेख हसीना या सर्वात कठोर शिक्षेस पात्र आहेत. बांगलादेशच्या माजी पंतप्रधानांनी आयसीटीला एक गैर-आंतरराष्ट्रीय संस्था म्हणून वर्णन केले आणि हा निर्णय पूर्णपणे राजकीय हेतूने प्रेरित असल्याचे सांगितले.

आयसीटीने शेख हसीनाचे दोन सहकारी, माजी गृहमंत्री असदुझ्झमन खान कमाल आणि माजी पोलिस प्रमुख चौधरी अब्दुल्ला अल-मामून यांच्याविरुद्धही निर्णय दिला. शेख हसीना म्हणाल्या, 'हा निर्णय आधी ठरला होता. मला माझी बाजू मांडण्याची किंवा माझ्या वकिलाची बाजू मांडण्याची संधी दिली गेली नाही. आयसीटीमध्ये आंतरराष्ट्रीय काहीही नाही.

शेख हसीना यांच्यावर पोलीस आणि अवामी लीगशी संबंधित सशस्त्र लोकांना नागरिकांवर हल्ले करण्यासाठी भडकवल्याचा आरोप आहे. यामध्ये खून, खुनाचा प्रयत्न अशा गंभीर गुन्ह्यांचा समावेश होता. हा हिंसाचार हसीनाच्या मार्गदर्शनाखाली आणि आश्रयाखाली झाला असल्याचे न्यायालयाने मान्य केले. न्यायालयाच्या म्हणण्यानुसार, बांगलादेशच्या माजी पंतप्रधानांनी विद्यार्थ्यांचा निषेध दडपण्यासाठी प्राणघातक शस्त्रे, हेलिकॉप्टर आणि ड्रोन वापरण्याचे आदेश दिले.

शेख हसीना यांच्यावरील सर्वात गंभीर आरोप म्हणजे त्यांच्या सूचनेनुसार सुरक्षा दलांनी ५ आंदोलकांना गोळ्या घालून ठार केले. न्यायाधिकरणानुसार या गुन्ह्यासाठी फाशीपेक्षा कमी शिक्षा देता येणार नाही. शेख हसीना यांनी मानवतेविरुद्ध गुन्हे केल्याचे न्यायालयाने मान्य केले आहे. न्यायालयाने सांगितले की, शेख हसीना तीन प्रकरणांमध्ये दोषी आढळल्या आहेत. न्यायमूर्ती गुलाम मुर्तुजा मजुमदार म्हणाले, 'मानवतेविरुद्धच्या या गुन्ह्याने सर्व मर्यादा ओलांडल्या आहेत. या निर्णयाचे राष्ट्रीय दूरचित्रवाणीवर थेट प्रक्षेपणही करण्यात आले.

बांगलादेशातून भारतात आल्यानंतर, शेख हसीना ऑगस्ट 2024 पासून दिल्लीत सुरक्षित आश्रयस्थानात राहत आहेत. आयसीटीच्या निर्णयानंतर हे प्रकरण कितीही नाजूक झाले तरी, भारताला हवे असल्यास शेख हसिना बांगलादेशच्या ताब्यात देण्यास नकार देऊ शकतो. त्याच्या राजकीय पैलूबद्दल बोलताना, शेख हसीना अनेक दशकांपासून भारतासाठी विश्वासार्ह भागीदार आहेत.

मोहम्मद युनूस यांचे सध्याचे सरकार भारताविरुद्ध सतत विष ओकत असताना शेख हसीना यांनी सीमावर्ती भागाची सुरक्षा, दहशतवादविरोधी कारवाया आणि ईशान्येतील स्थिरता यामध्ये मोठे योगदान दिले आहे. अलीकडेच मोहम्मद युनूस यांनी ग्रेटर बांगलादेशचा नकाशा प्रसिद्ध केला होता, ज्यामध्ये भारताच्या पूर्वेकडील राज्यांना त्यांच्या देशाचा भाग म्हणून वर्णन केले होते. याशिवाय बांगलादेश सध्या पाकिस्तानच्या मांडीवर बसला आहे.

अलीकडेच पाकिस्तानी लष्कराचे क्रमांक दोनचे अधिकारी आणि PAK नौदल प्रमुख ॲडमिरल नवीद अश्रफ यांनी ढाक्याला भेट दिली. अलीकडच्या काही महिन्यांत पाकिस्तान आणि बांगलादेशच्या लष्करी अधिकाऱ्यांमध्ये अनेक बैठका झाल्या आहेत. बांगलादेश आता उघडपणे भारताविरुद्ध आपली भूमी वापरत आहे. बांगलादेशची राजधानी ढाका हे आयएसआयचे तळ बनले आहे, असे अनेक संरक्षण तज्ज्ञांचे मत आहे. अशा वातावरणात त्यांना अचानक परत पाठवून भारताला जुने संबंध संपवायचे नाहीत.