हृदयविकाराची लक्षणे आणि प्रथमोपचार पद्धती

हृदयविकाराचा झटका कोणत्याही व्यक्तीला अचानक येऊ शकतो आणि अशा परिस्थितीत पहिली काही मिनिटे अत्यंत महत्त्वाची असतात. योग्य वेळी घेतलेली पावले हृदयाचे नुकसान कमी करू शकतात आणि जीव वाचवू शकतात.

डॉ. गजिंदर कुमार गोयल, क्लिनिकल डायरेक्टर, कार्डिओलॉजी प्रोग्राम, मारेंगो एशिया हॉस्पिटल्स, फरीदाबाद यांच्या मते, हृदयविकाराच्या वेळी काय करावे हे प्रत्येकाने जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.

हृदयविकाराचा झटका येण्याची चेतावणी चिन्हे ओळखा

डॉ. गोयल यांच्या मते, हृदयविकाराच्या झटक्याची लक्षणे ओळखणे ही पहिली आणि महत्त्वाची पायरी आहे. छातीत घट्टपणा, जबडा, खांदे, मान, पाठ किंवा हातापर्यंत पसरणारी वेदना, थंड घाम, धाप लागणे, चक्कर येणे, उलट्या होणे किंवा अशक्तपणा ही त्याची प्रमुख लक्षणे आहेत. अशी लक्षणे दिसू लागताच आपत्कालीन सेवांना तात्काळ कॉल करावा.

सोनेरी तासाचे महत्त्व

तज्ज्ञांच्या मते, हृदयविकाराचा झटका आल्यानंतर पहिल्या 60 मिनिटांना 'गोल्डन अवर' म्हणतात. या काळात उपचार घेतल्यास हृदयाच्या स्नायूंना होणारे नुकसान मोठ्या प्रमाणात टाळता येते. त्यामुळे हृदयविकाराच्या संपूर्ण सुविधा उपलब्ध असलेल्या जवळच्या रुग्णालयात पोहोचणे आवश्यक आहे.

मदत येईपर्यंत प्रथमोपचार

रुग्णवाहिका येईपर्यंत रुग्णाला शांत आणि बसलेल्या स्थितीत ठेवा. त्याच्या श्वास आणि नाडीकडे लक्ष द्या. डॉक्टरांनी दिलेले कोणतेही औषध असल्यास ते घेण्यास मदत करा. डॉ. गोयल यांच्या मते, जर एखाद्याला ऍस्पिरिनची ऍलर्जी नसेल तर एक गोळी चघळल्याने रक्त पातळ होऊ शकते.

बेशुद्ध पडल्यास CPR कसे करावे

जर रुग्ण बेशुद्ध झाला आणि सामान्यपणे श्वास घेत नसेल तर ताबडतोब हाताने सीपीआर सुरू करा. आपला हात छातीच्या मध्यभागी ठेवा आणि वेगवान आणि मजबूत दाब द्या. 100 ते 120 कॉम्प्रेशन प्रति मिनिट दिले पाहिजे. मदत येईपर्यंत किंवा रुग्णाचा श्वास सामान्य होईपर्यंत ही प्रक्रिया सुरू ठेवा.

तुम्हाला हृदयविकाराचा झटका आल्याचा संशय असल्यास

एखाद्या व्यक्तीला हृदयविकाराचा झटका आल्याचा संशय असल्यास, ताबडतोब आपत्कालीन कॉल करा. स्वतःला हॉस्पिटलमध्ये नेणे टाळा, कारण यामुळे धोका वाढू शकतो. डॉ.गोयल यांच्या मते, ऍस्पिरिनच्या गोळ्या चघळल्याने हृदयाच्या स्नायूंचे रक्षण होण्यास मदत होते.

महत्वाची नोंद

टीप: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने आहे. कोणत्याही आरोग्य समस्यांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.