80,000 ची गर्दी आणि तालिबानची शिक्षा… 13 वर्षाच्या मुलाने स्टेडिअममध्ये जाहीरपणे कुटुंबाच्या खुन्याला दिली फाशीची शिक्षा

अफगाणिस्तानमधील खोस्त शहर एक अशी घटना घडली ज्याने संपूर्ण जग हादरले, अस्वस्थ आणि भयभीत झाले. स्पोर्ट्स स्टेडियममध्ये 80,000 लोकांचा जमाव, आकाशातील धूळ, गर्दीचा गोंधळ आणि मध्यभागी एक 13 वर्षांचा मुलगा उभा आहे, स्वतःच्या उद्ध्वस्त झालेल्या जगासाठी 'न्याय' वाहक बनतो. हा तो क्षण होता जेव्हा एका मुलाने नऊ मुलांसह 13 लोकांच्या संपूर्ण कुटुंबाची हत्या केल्याबद्दल दोषी ठरलेल्या व्यक्तीवर गोळ्या झाडल्या.

ज्या देशात न्याय आणि प्रतिशोधाच्या रेषा वर्षानुवर्षे अस्पष्ट झाल्या आहेत, हे दृश्य केवळ शिक्षाच नाही तर न पाहिलेले दु:ख आणि कठोर शक्ती यांच्यात अडकलेल्या तुटलेल्या समाजाची मानसिक प्रतिमा आहे. ही केवळ फाशीची शिक्षा नव्हती, तर अफगाणिस्तानच्या नागरी जीवनाची आणि न्याय व्यवस्थेची दिशा दाखवणारे हे धोकादायक लक्षण होते.

आता WhatsApp वर देखील वाचा, सदस्यता घेण्यासाठी क्लिक करा

स्टेडियममध्ये दिली फाशीची शिक्षा

मंगळवारी खोस्त येथील क्रीडा स्टेडियमवर हजारो लोक जमले होते. हा खेळाचा दिवस नव्हता. हा तो दिवस होता जेव्हा तालिबानने एका दोषीच्या मृत्यूचे सार्वजनिक तमाशात रूपांतर केले. मंगल नावाच्या व्यक्तीला अफगाण सर्वोच्च न्यायालयाने कुटुंबीयांच्या हत्येप्रकरणी फाशीची शिक्षा सुनावली होती. तालिबानचा सर्वोच्च नेता हिबतुल्ला अखुंदजादा यांनी या आदेशाला मंजुरी दिली. पाच गोळ्या झाडताच जमावाकडून घोषणाबाजी करण्यात आली. धर्म, सूड आणि सत्ता यांच्या संगमाने भयानक रूप धारण केले होते.

13 वर्षाच्या मुलावर किसास लादला

तालिबान अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, कुटुंबाला “माफी” चा पर्याय देण्यात आला होता. परंतु ज्या कुटुंबातील 13 वर्षीय सदस्याचे बालपण मारेकऱ्याने लहान केले होते त्यांनी माफीची निवड केली नाही. तोच मुलगा आता “किसास” प्रक्रियेचा एक भाग बनला आणि त्यानेच गोळी चालवली. स्थानिक मीडिया अमू न्यूजनुसार, जेव्हा त्याला विचारले की त्याला खुन्याला माफ करायचे आहे, तेव्हा त्याने शांत पण ठाम आवाजात 'नाही' म्हटले. त्याच क्षणी एका मुलाला सूडाचा सैनिक बनवले गेले.

तालिबानची 'न्याय व्यवस्था'

ही काही पहिलीच घटना नाही. 2021 मध्ये सत्तेवर परतल्यानंतर तालिबानने आतापर्यंत 11 सार्वजनिक फाशी दिल्या आहेत. त्यांच्या राजवटीत, फटके मारणे, स्टेडियममध्ये शिक्षा आणि शरियाच्या नावाखाली सार्वजनिक शिक्षा हे सामान्य होत आहे, जणू 90 च्या दशकातील अफगाणिस्तान परत आला आहे. या व्यवस्थेत पारदर्शकता किंवा न्याय्य सुनावणी नाही, फक्त आदेश, भीती आणि शक्तीचे कठोर प्रदर्शन असल्याचा आरोप मानवाधिकार संघटना करतात.

संयुक्त राष्ट्र म्हणाले- 'अमानवीय'

संयुक्त राष्ट्रांचे विशेष दूत रिचर्ड बेनेट यांनी या घटनेचे वर्णन “तानाशाही, क्रूर आणि आंतरराष्ट्रीय कायद्याच्या विरुद्ध” असे केले. ते म्हणतात की मुलांना सूडाची मशीन बनवणे जगातील कोणत्याही सुसंस्कृत समाजात अस्वीकार्य आहे. आंतरराष्ट्रीय समुदाय तालिबानला सार्वजनिक फाशी थांबवण्याची मागणी सातत्याने करत आहे, पण अफगाणिस्तानच्या नव्या राजवटीवर त्याचा काही परिणाम झालेला दिसत नाही.

खून, खटला आणि निकाल

तालिबान गव्हर्नरच्या प्रवक्त्याने सांगितले की मंगलने 10 महिन्यांपूर्वी अब्दुल रहमान आणि त्याच्या विस्तारित कुटुंबाची हत्या केली होती. न्यायालय, खटला, अपील अशा तीन पातळ्यांवर सर्वोच्च न्यायालयाने त्याला दोषी ठरवले. 'न्यायिक प्रक्रिया' ही निव्वळ औपचारिकता आहे, असे मानवाधिकार संघटनांचे म्हणणे असले, तरी प्रत्यक्ष निर्णय आधीच ठरलेला असतो.

80,000 च्या जमावाने न्याय पाहिला

एवढा मोठा जनसमुदाय जमणे हा केवळ न्याय पाहण्याचा प्रश्न नसून शक्तीप्रदर्शनाचा मार्ग आहे. स्टेडियममध्ये जमलेले हजारो लोक तालिबानचे “कायद्याच्या अंमलबजावणीचे” प्रदर्शन पाहत होते. धार्मिक घोषणा, गोळ्यांचा आवाज आणि जमावाच्या उन्मादी प्रतिक्रियांमध्ये “न्याय” चा आवाज कुठेतरी हरवला होता.

मुलाचे बोट आणि समाजाचे भविष्य

या घटनेने जागतिक समुदायाला सर्वात जास्त त्रास दिला कारण ट्रिगर खेचणारी व्यक्ती स्वतः लहान होती. त्याने आपला बदला पूर्ण केला असेल, पण जग हा प्रश्न विचारत आहे. 13 वर्षाच्या मुलाला मृत्यूचे प्रतीक बनवणे हे कोणत्याही प्रकारचा “न्याय” आहे का? अफगाणिस्तानातील मुलांचे बालपण कब्रस्तान, संघर्ष आणि शस्त्रास्त्रांमध्ये हरवले जात आहे आणि ही घटना त्या कटू सत्याचे भीषण उदाहरण आहे.