लोकांची अँटिबायोटिक्स घेण्याची सवय एक नवीन महामारी बनत आहे! पीएम मोदींनीही दिला इशारा, जाणून घ्या किती धोकादायक आहे

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रविवारी प्रतिजैविकांचा वाढता गैरवापर आणि त्यामुळे प्रतिजैविकांच्या प्रतिकारशक्तीच्या धोक्याबद्दल तीव्र चिंता व्यक्त केली. त्यांच्या 'मन की बात' या रेडिओ कार्यक्रमात त्यांनी स्पष्टपणे सांगितले की, “अँटीबायोटिक्स ही औषधे नाहीत जी विचार न करता घेतली जाऊ शकतात.”

पंतप्रधानांनी इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) च्या अलीकडील अहवालाचा हवाला दिला, ज्यामध्ये म्हटले आहे की न्यूमोनिया आणि मूत्रमार्गाच्या संसर्गासारख्या सामान्य रोगांवर अनेक प्रतिजैविक यापुढे प्रभावी नाहीत. हा ट्रेंड सर्वांसाठीच चिंतेचा विषय असून, त्याची वेळीच दखल न घेतल्यास उपचार अधिक कठीण होऊन बसतील, असे ते म्हणाले.

काय म्हणाले पीएम मोदी?

डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय प्रतिजैविकांचा वापर हे या समस्येचे सर्वात मोठे कारण असल्याचे पंतप्रधान मोदींनी स्पष्ट केले. त्यांनी चेतावणी दिली की “एक गोळी प्रत्येक रोग बरा करेल” हा विश्वास औषधांपेक्षा संसर्ग अधिक मजबूत करत आहे. त्यामुळे बॅक्टेरिया औषधांना प्रतिरोधक बनत आहेत. त्यांनी लोकांना स्वयं-औषध, विशेषतः प्रतिजैविक टाळण्याचे आवाहन केले. पंतप्रधान म्हणाले की, कोणत्याही आजारासाठी कोणतेही औषध घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. जीवनरक्षक औषधे प्रभावी राहतील याची खात्री करण्यासाठी केवळ वैयक्तिक आरोग्यासाठीच नव्हे तर समाजासाठीही जबाबदार वापर महत्त्वाचा आहे यावर त्यांनी भर दिला.

तज्ञ काय म्हणतात?

आरोग्य तज्ञांनी आधीच चेतावणी दिली आहे की प्रतिजैविक प्रतिकार हे भारतातील सार्वजनिक आरोग्याच्या सर्वात मोठ्या आव्हानांपैकी एक बनत आहे. ICMR च्या मते, प्रिस्क्रिप्शनशिवाय प्रतिजैविकांचा वापर केल्याने ही समस्या झपाट्याने वाढत आहे, ज्यामुळे सामान्य संक्रमणांवर उपचार करणे देखील कठीण होऊ शकते.

यावर जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठातील मायक्रोबायोलॉजीचे प्राध्यापक डॉ. अरुण सिद्राम खरात म्हणतात की, प्रतिजैविक प्रतिरोधक क्षमता 21 व्या शतकातील सर्वात मोठ्या जागतिक आरोग्य धोक्यांपैकी एक बनली आहे. त्यांनी स्पष्ट केले की प्रतिजैविकांचा अंदाधुंद वापर उपचारांना विलंब करतो, खर्च वाढवतो आणि डॉक्टरांना अधिक शक्तिशाली औषधे वापरण्यास भाग पाडतो, ज्याचे अनेकदा अधिक गंभीर दुष्परिणाम होतात. त्यांनी इशारा दिला की जर वेळीच ठोस पावले उचलली गेली नाहीत तर असा अंदाज आहे की 2050 पर्यंत प्रतिजैविक प्रतिकार हे जगभरातील मृत्यूचे प्रमुख कारण बनू शकते. म्हणून, आपण त्याच्या वापरामध्ये खूप सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे, कारण नंतर त्याचे हानिकारक परिणाम होऊ शकतात.