दिल्लीतील तीन वर्षांतील सर्वात थंड सकाळ, नोव्हेंबरचे तापमान 9 अंश सेल्सिअसपर्यंत घसरले.

रविवारची सकाळ दिल्लीत यावर्षीची सुरुवातीची कडाक्याची थंडी घेऊन आली. राजधानीचे किमान तापमान 9 अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले, जे नोव्हेंबरच्या सरासरीपेक्षा सुमारे 4.5 अंशांनी कमी आहे. गेल्या दोन वर्षांच्या तुलनेत हे तापमान कमी असल्याचे हवामान खात्याचे म्हणणे आहे.

पुढील 24 तासांतही हलके धुके

2022 मध्ये नोव्हेंबरचे किमान तापमान 7.3 अंशांपर्यंत घसरले होते, तर 2023 आणि 2024 मध्ये ते अनुक्रमे 9.2 आणि 9.5 अंश सेल्सिअसच्या आसपास राहिले असते. थंडीचा वाढता प्रभाव पाहता दिल्ली दिवसभर दाट धुक्याच्या चादरीमध्ये लपेटून राहिली. दृश्यमानता कमी झाल्यामुळे वाहतुकीवरही किरकोळ परिणाम दिसून आला. पुढील २४ तासांत हलके धुके आणि थंड वारे कायम राहण्याची शक्यता भारतीय हवामान खात्याने वर्तवली आहे. सोमवारी कमाल तापमान 25 अंश आणि किमान तापमान पुन्हा 9 अंश सेल्सिअसच्या आसपास राहण्याची शक्यता आहे.

थंडीसोबतच राजधानीची हवाही सातत्याने खराब होत आहे. रविवारी, दिल्लीचा सरासरी हवा गुणवत्ता निर्देशांक (AQI) 377 नोंदवला गेला, जो अत्यंत खराब श्रेणीत येतो. केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळ (CPCB) नुसार, शहरातील 39 पैकी 11 मॉनिटरिंग स्टेशनवर AQI ने 400 ओलांडली, गंभीर पातळीला स्पर्श केला. हवेतील पीएम 2.5 आणि पीएम 10 कणांचे प्रमाण सामान्यपेक्षा अनेक पटीने जास्त असल्याचे आढळून आले, जे श्वसन आणि हृदयाशी संबंधित आजारांसाठी अत्यंत धोकादायक मानले जातात.

AQI स्केलनुसार

१. 0-50: चांगले
2. 51-100: समाधानकारक
3. 101–200: मध्यम
4. 201-300: वाईट
५. 301-400: खूप वाईट
6.401-500: गंभीर

दिल्लीतील अनेक भागांतील हवेची गुणवत्ता शेवटच्या दोन श्रेणींमध्ये म्हणजे “अत्यंत खराब” आणि “गंभीर” अशी आहे. वाढत्या प्रदूषणाच्या पार्श्वभूमीवर सरकारने ग्रेडेड रिस्पॉन्स ॲक्शन प्लॅन (GRAP) चा तिसरा टप्पा लागू केला आहे. याअंतर्गत शहरात अनेक कडक निर्बंध लागू करण्यात आले आहेत.

GRAP-III नुसार:

१. अनावश्यक बांधकाम आणि पाडकामावर बंदी
2. BS-III पेट्रोल आणि BS-IV डिझेल चारचाकी वाहनांच्या वापरावर बंदी
3. आवश्यक असल्यास प्राथमिक शाळांमधील अभ्यास ऑनलाइन/हायब्रीड मोडमध्ये हलवण्याचा सल्ला
4. अस्वच्छ इंधनावर चालणाऱ्या औद्योगिक युनिट्सवर बंदी
५. विना-आपत्कालीन डिझेल जनरेटर संच वापरण्यास मनाई आहे

थंडी आणि प्रदूषणाचा दुहेरी फटका राजधानीसमोरील आव्हान वाढले असून तज्ज्ञांच्या मते येत्या काही दिवसांत परिस्थितीत लक्षणीय सुधारणा होण्याची शक्यता कमी आहे.