डीएनएच्या संरचनेचा शोध लावणारे जेम्स वॉटसन यांचे निधन

प्रभातचे स्वतंत्र वार्ताहर सचिन बाजपेयी

विज्ञान जगतात एक धक्कादायक बातमी समोर आली आहे. DNA ची रचना शोधणारे अमेरिकन शास्त्रज्ञ आणि नोबेल पारितोषिक विजेते जेम्स वॉटसन यांचे 6 नोव्हेंबर 2025 रोजी निधन झाले. ते 97 वर्षांचे होते.

ब्रिटिश शास्त्रज्ञ फ्रान्सिस क्रिक यांच्यासमवेत जेम्स वॉटसन यांनी 1953 मध्ये डीएनएची दुहेरी हेलिक्स रचना ओळखली. हा शोध 20 व्या शतकातील सर्वात महत्त्वाच्या वैज्ञानिक यशांपैकी एक मानला जातो. यावरून हे स्पष्ट झाले की डीएनए ही अनुवांशिक सामग्री आहे जी जीवांमधील आनुवंशिक माहिती एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे प्रसारित करते.

या अनोख्या शोधासाठी वॉटसन आणि क्रिक यांना 1962 मध्ये नोबेल पारितोषिक देण्यात आले. या शोधात शास्त्रज्ञ रोझालिंड फ्रँकलिन यांच्या एक्स-रे डिफ्रॅक्शनच्या कार्यानेही महत्त्वाची भूमिका बजावली, ज्याने डीएनएचा आकार समजून घेण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.

वॉटसनने आपल्या प्रदीर्घ वैज्ञानिक कारकिर्दीत अनुवांशिक, जैवतंत्रज्ञान आणि वैद्यकीय संशोधन या क्षेत्रात अमूल्य योगदान दिले. त्यांच्या निधनाने विज्ञान समाजात शोककळा पसरली आहे. जीवनातील रहस्ये सोडवण्याच्या दिशेने मानवतेला नवा प्रकाश देणारे प्रतिभावंत म्हणून जगभरातील शास्त्रज्ञ त्यांचे स्मरण करतात.