>> प्रसाद ताम्हणकर
आर्टिफिशल इंटेलिजन्स अर्थात कृत्रिम बुद्धिमत्तेने सध्या सर्वच क्षेत्रांना आपल्या कवेत घेतले आहे. मानवाची अनेक कामे आता AI ने सांभाळली आहेत. उत्पादन क्षेत्रापासून शेती, व्यापार, क्रीडा, मनोरंजन, खेळ अशा अनेक क्षेत्रांत AI चा सर्रास वापर केला जात आहे आणि त्याचा खूप फायदा होताना दिसत आहे. काही AI तर मानवी सल्लागाराची भूमिकादेखील पार पाडताना दिसतात. गुंतवणुकीपासून ते मानसिक स्वास्थ्यापर्यंत अनेक गोष्टींत लोक AI चा सल्ला घेताना दिसतात. मात्र हे AI सध्या दोन अनोख्या घटनांमुळे चर्चेत आले आहे. पहिली म्हणजे गुगलचे CEO सुंदर पिचाई यांची मुलाखत आणि दुसरी म्हणजे युक्रेनने AI गर्लफ्रेंडचा वापर करून रशियन अधिकाऱयाची हत्या करण्याचा प्रयत्न केल्याचा रशियाचा आरोप.
नुकत्याच एका मुलाखतीत सुंदर पिचाई यांनी AI आणि त्याच्या भविष्याविषयी भाष्य केले. AI विषयी बोलताना ते म्हणाले की, पुढच्या 12 महिन्यांत मानवाची अनेक कामे AI सांभाळायला लागेल आणि मानवापेक्षा ती सरसपणे पारदेखील पाडेल. AI एखाद्या कंपनीचा CEO बनू शकेल का? असा प्रश्नदेखील त्यांना विचारण्यात आला. त्यावर बोलताना ते म्हणाले की, “हो, AI ही जबाबदारी अगदी सहजपणे पार पाडू शकेल असा मला विश्वास आहे.” भविष्यात AI अनेक नोकऱ्यांचे स्वरूप बदलून टाकणार आहे, अनेक नोकऱ्या गिळंकृत करणार आहे आणि काही नव्या निर्माणदेखील करणार आहे. भविष्यात AI बरोबर मानवाने जुळवून घेण्याची तयारी आतापासून करायला हवी आहे असे मतदेखील त्यांनी नोंदवले.
दुसरीकडे याच AI च्या मदतीने गुन्हेगारीलादेखील चालना मिळत असल्याची अनेक उदाहरणे जगभरातून समोर येत आहे. नुकताच AI चा वापर करून आपल्या एका अधिकाऱ्याची हत्या करण्याचा प्रयत्न युक्रेनने केल्याचा खळबळजनक आरोप रशियन गुप्तचर संस्था FSB ने केला आहे. युक्रेनने रशियाच्या रक्षा मंत्रालयातील एका मोठय़ा अधिकाऱ्याला मारण्याचे षडयंत्र रचले होते आणि त्यासाठी त्यांनी AI वर आधारलेल्या एका खोटय़ा प्रोफाइलची निर्मिती केली व या रक्षा अधिकाऱ्याशी मैत्रीचे नाते निर्माण केले, त्याला विष घातलेल्या बीअरच्या बाटल्या भेट म्हणून देऊन त्याच्या खुनाचा प्रयत्न केला असा आरोप आहे.
FSB ने केलेल्या दाव्यानुसार या रशियन अधिकाऱयाची एका डेटिंग अॅपवर पोलिना नावाच्या तरुणीशी ओळख झाली. काही दिवसांतच दोघे जवळपास रोज एकमेकांशी गप्पा मारायला लागले आणि त्यांची ओळख घनिष्ठ मैत्रीत रूपांतरित झाली, डेटिंग अॅपवरच्या गप्पा मग पुढे टेलिग्रामवर होऊ लागल्या. या गप्पांमध्ये पोलिना हळूहळू या अधिकाऱयाला आपले जिममधले फोटो आणि व्हिडीओ पाठवू लागली. या सगळ्याने प्रभावित झालेला तो अधिकारी अलगदपणे मग पोलिनाच्या जाळ्यात अडकला. एके दिवशी पोलिनाने तिला या अधिकाऱयाला काही भेटवस्तू द्यायची आहे आणि त्याने ती स्वीकारावी अशी गळ घातली. अधिकाऱ्यानेदेखील ते सहजपणे मान्य केले. लवकरच एका व्यक्तीने अधिकाऱ्याला दोन बीअरच्या बाटल्या भेट म्हणून आणून दिल्या. मात्र ही भेट अधिकाऱयाला देत असतानाच त्या व्यक्तीला दबा धरून बसलेल्या FSB च्या अधिकाऱयांनी अटक केली.
FSB ने जेव्हा या बाटल्यांमधील बीअरची प्रयोगशाळेत तपासणी केली तेव्हा त्यात कोल्चिसिन आणि टी-ब्यूटिल बायसायक्लोफॉस्फेट हे अत्यंत घातक असे विषारी पदार्थ आढळून आले. या आधिकाऱ्याने जर ती बीअर प्यायली असती, तर अवघ्या 20 मिनिटांत त्याचा मृत्यू निश्चित होता.अधिकाऱ्यासाठी भेट घेऊन आलेल्या व्यक्तीची चौकशी केली असता तो पिपल्स रिपब्लिक या देशाचा नागरिक असल्याचे उघड झाले. त्याला अधिकाऱ्यापर्यंत ही भेट पोहोचवण्यासाठी युक्रेनच्या गुप्तचर संस्थेतर्फे 5 हजार डॉलर्सचे लालूच दाखवण्यात आले होते, तर पोलिना नावाची कोणतीही तरुणी अस्तित्वात नसल्याचेदेखील समोर आले. AI च्या मदतीने पोलिना नावाच्या मुलीचे खोटे प्रोफाइल बनवण्यात आले होते आणि तिचे खोटे फोटो व व्हिडीओदेखील AI च्या मदतीने तयार करून या अधिकाऱ्याला भुरळ घालण्यात आली होती.
Comments are closed.