१८ राष्ट्रीय पुरस्कार विजेत्या दिग्दर्शकाचा गौरव, पद्मश्री-पद्मभूषण सन्मान, राज्यसभेत कार्यकाळ; शेवटचा चित्रपट बांगलादेशवर – Tezzbuzz

बॉलिवूडमध्ये असा काळ होता जेव्हा चित्रपट समाजातील वास्तविक समस्यांकडे बघत असत, गरीबांची परिस्थिती, भ्रष्ट व्यवस्थांवर प्रकाश टाकत असत. त्या काळातील एक महत्त्वाचा दिग्दर्शक होते श्याम बेनेगल, ज्यांनी आपल्या कारकिर्दीत १८ पेक्षा जास्त राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकले आणि पॅरलल सिनेमा स्थापन केला. त्यांचे चित्रपट प्रेक्षकांना मनोरंजनापेक्षा विचार करायला भाग पाडत, सामाजिक जागरूकता निर्माण करीत.

श्याम बेनेगल (Shyam Benegal)यांचा जन्म पश्चिम बंगालमध्ये झाला. १९५९ साली ते नोकरीच्या शोधात मुंबईत आले आणि येथे एक जाहिरात एजन्सीत कॉपी रायटर म्हणून काम सुरू केले. यानंतर त्यांनी डॉक्युमेंट्री आणि लघुचित्रपट बनवण्यास सुरुवात केली. ७०च्या दशकात त्यांनी ‘अंकुर’ चित्रपट बनवला, ज्याने भारतात आणि आंतरराष्ट्रीय पटलावर पॅरलल सिनेमाला ओळख दिली. त्यांनी ‘निशांत, मंथन, भूमिका, जुनून, कलयुग’सारखी अनेक चित्रपटं केली, ज्यांनी भारतीय सिनेमाला नवा वळण दिले.

बेनेगल यांचा सिनेमा गंभीर, विचार करायला लावणारा आणि इतिहास, राजनीति व मानव अस्तित्वाशी निगडीत होता. त्यांनी १८ राष्ट्रीय पुरस्कार जिंकले, पद्मश्री आणि पद्मभूषण मिळाले आणि २००६ ते २०१२ दरम्यान राज्यसभेतही निवडून गेले. त्यांच्या चित्रपटांमध्ये समाजातील विविध पैलू, मुस्लिम समुदायाचा दृष्टिकोन, आणि इतिहासाचे सखोल चित्रण दिसून आले.

बेनेगल यांची शेवटची चित्रपट होती ‘मुजीब: द मॅन ऑफ नेशन’, जी बांगलादेशच्या स्थापनेसंबंधी होती आणि फाउंडिंग फादर मुजीबुर्रहमान यांच्यावर आधारित होती. ही चित्रपट २००३ साली रिलीज झाली आणि बांगलादेशच्या राजकारणाचे आणि विभाजनाचे विविध पैलू प्रेक्षकांसमोर मांडले.

श्याम बेनेगल यांनी २०२४ मध्ये ९० वर्षांची आयुष्य संपवली, पण त्यांच्या कारकिर्दीत त्यांनी भारतीय सिनेमाला अशी संपत्ती दिली की, जी येणाऱ्या पिढ्यांनी नेहमीच आठवावी. अमरीश पुरीसारख्या दिग्गजांनी त्यांना सलाम ठोकला आणि त्यांची माहिती व अनुभव प्रेरणादायी असल्याचे सांगितले.

दैनिक बोंबाबोंबचा व्हॉट्सॲप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी या लिंकवर क्लिक करा

हेही वाचा

मी पूर्ण रात्र झोपलेच नाही; पहाटे साडेतीन वाजता उर्फी जावेदला काय झाले? पोलिस ठाण्यात सांगितली व्यथा