छठला घरी जायचे आहे का? रेल्वेचा 'मास्टरप्लॅन' तयार, 3000 गाड्या राखीव, स्थानकांवर 'वॉर रूम'मधून नजर ठेवली जात आहे.

छठ पूजेसाठी भारतीय रेल्वेची योजना: दिवाळीचा सण संपताच, छठ सणाच्या निमित्ताने घरी परतणाऱ्या लोकांच्या ट्रेन आणि बसेस आता भरल्या आहेत. स्थानकांवर मोठी गर्दी झाल्याने पाय ठेवायलाही जागा नाही. पण या छठावर तुम्हीही घरी जाण्याच्या तयारीत असाल तर घाबरण्याची गरज नाही, कारण भारतीय रेल्वेने या गर्दीला तोंड देण्यासाठी 'मास्टरप्लॅन' तयार केला आहे. स्थानकांवर होणारी प्रचंड गर्दी नियंत्रित करण्यासाठी आणि प्रवाशांना सुखरूप घरी पोहोचवण्यासाठी रेल्वेने अशी विशेष व्यवस्था केली आहे, जी यापूर्वी कधीही केली नव्हती. खुद्द रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी याबाबत माहिती दिली आहे. 3000 गाड्या स्टँडबायवर, गर्दी वाढताच रुळांवर धडकतील. या वर्षी, प्रवाशांच्या सोयीसाठी, रेल्वेने आधीच 10,700 विशेष गाड्या चालवल्या आहेत, ज्याची माहिती IRCTC वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. मात्र रेल्वे येथे थांबलेली नाही. याशिवाय आणखी 3000 गाड्या पूर्णपणे राखीव म्हणजेच स्टँडबायवर ठेवण्यात आल्या आहेत. म्हणजे कोणत्याही स्थानकावर अचानक गर्दी वाढली की लगेचच या राखीव गाड्या तिथे पाठवून प्रवाशांना रवाना केले जाईल, जेणेकरून चेंगराचेंगरीसारखी परिस्थिती निर्माण होऊ नये. रेल्वेची 'वॉर रूम' म्हणजे काय आणि ती कशी काम करते? या संपूर्ण यंत्रणेवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी रेल्वेने तीन स्तरांवर 'वॉर रूम' तयार केल्या आहेत. – विभाग, विभागीय आणि मंडळ स्तरावर. रेल्वे भवनमध्ये एक मुख्य कमांड सेंटर तयार करण्यात आले आहे, जेथून संपूर्ण देशाच्या रेल्वे नेटवर्कवर 24 तास रिअल टाइममध्ये लक्ष ठेवले जात आहे. वॉर रूम कसे काम करते? रेल्वेमंत्र्यांनी त्याचे उदाहरण देऊन स्पष्ट केले: सुरतचे प्रकरणः 18 ऑक्टोबर रोजी सुरतमधील उधना स्टेशनवर अचानक मोठी गर्दी झाली होती. वॉर रूममधून तात्काळ कमांड देण्यात आली आणि जवळच्या स्थानकांवर रिझर्व्हमध्ये उभ्या असलेल्या गाड्या बोलावून काही तासांतच गर्दी पांगवण्यात आली. अंबाला प्रकरण: एके दिवशी अशीच परिस्थिती अंबालामध्येही पाहायला मिळाली. त्यानंतर वॉर रूमच्या सूचनेनुसार जालंधर आणि जवळच्या स्थानकांवरून राखीव गाड्या बोलावून गर्दी कमी करण्यात आली. देशभरात अशा 80 हून अधिक लहान-मोठ्या वॉर रूम्स कार्यरत आहेत, ज्या अधिका-यांना गर्दी, प्रवाशांच्या तक्रारी आणि कोणत्याही संभाव्य घटनेचे त्वरित निराकरण करण्यात मदत करत आहेत. याशिवाय बिहारला जाणाऱ्या प्रवाशांच्या सोयीसाठी यंदा 18 ठिकाणी गाड्या चालवल्या जात आहेत, तर गेल्या वर्षी ही संख्या केवळ 7 होती. यावरून रेल्वेला या वेळी छठच्या दिवशी प्रवाशांना कोणताही त्रास होऊ द्यायचा नसल्याचे दिसून येते.