केळी उत्पादक संकटात! शेतकऱ्यांना 1 रुपये किलोनं केळी विकण्याची वेळ, तर शहरात डझनला 60 ते 70 रु

केळी शेतकरी: सध्या देशातील केळी उत्पादक शेतकरी (Banana Farmers) संघटता आहे. कारण केळीच्या दरात मोठ्या प्रमाणात घट झाली आहे. बाजारा केळीच दर अधिक आहेत, मात्र, शेतकऱ्यांकडून कमी दरात केळीची खरेदी होत असल्याचं चित्र पाहायला मिळत आहे. शहरांमध्ये एक डझन केळीसाठी 60 ते 70 रुपये द्यावे लागतात. मात्र, दुसऱ्या बाजुला शेतकऱ्यांकडून 1 रुपये किलो दरानं केळीची खरेदी होताना दिसत आहे.

आंध्र प्रदेशातील शेतकऱ्यांवर 1 रुपये किलो दराने केळीची विक्री करण्याची वेळ आली आहे. भरपूर उत्पादनासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या अनंतपूर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना आता बाजारात विकण्याऐवजी त्यांचे उत्पादन रस्त्यावर फेकून द्यावे लागत आहे. ज्या केळीची गोडवा एकेकाळी राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत पोहोचला होता, त्यांची किंमत आता फक्त 1 रुपया प्रति किलो आहे.

28 हजार किमतीचे उत्पादन 1000 रुपयांना

अनंतपूर जिल्ह्यातील परिस्थिती सध्या गंभीर आहे.  केळीची मागणी इतकी जास्त होती की सरकारने देशाच्या कानाकोपऱ्यात आणि परदेशात माल पोहोचावा यासाठी ताडीपत्री येथून एक विशेष “केळी ट्रेन” देखील सुरू केली. पण आज, तेच शेतकरी संकटता आहेत. एक टन केळीची किंमत 28000 रुपये होती, परंतु आता ती फक्त 1000 पर्यंत घसरली आहे. जर तुम्ही गणित केले तर, घाऊक बाजारात एक किलो केळीची किंमत फक्त 1 रुपये किलो आहे. एका वर्षाच्या कठोर परिश्रमानंतर, जेव्हा पीक तयार होते, तेव्हा बाजारपेठेने शेतकऱ्याच्या कष्टाचे असे मूल्य दिले आहे. हा मोठा फरक का निर्माण झाला आहे? शेतकरी याची दोन मुख्य कारणे सांगतात, ज्यामुळे त्यांचे कंबरडे मोडले आहे.

मध्यस्थांचा खेळ

बाजारपेठेवर मजबूत पकड निर्माण करणारे मध्यस्थ शेतकऱ्यांच्या असहाय्यतेचा फायदा घेत आहेत. ते कवडीमोल किमतीत पीक खरेदी करत आहेत, तर जेव्हा तेच केळी ग्राहकांपर्यंत पोहोचते तेव्हा ते 50-60 पट महाग होतात.

महाराष्ट्र घटक

दुसरे प्रमुख कारण म्हणजे शेजारच्या महाराष्ट्र राज्यातून येणारी केळीची मोठी खेप. या वर्षी, तेथे उत्पादनात भरघोस पीक आले आहे, ज्यामुळे बाजारात उत्पादनाचा जास्त पुरवठा झाला आहे. याचा थेट परिणाम अनंतपूरच्या शेतकऱ्यांच्या मागणी आणि किमतीवर झाला आहे. परिस्थिती इतकी गंभीर झाली आहे की शेतकऱ्यांना त्यांच्या बागा नष्ट करण्याशिवाय पर्याय नाही. परिस्थिती इतकी गंभीर झाली आहे की शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाचा वाहतूक खर्च बाजारपेठेत भरावा लागत आहे, तर त्यांना तिथे मिळणारा भाव नगण्य आहे. म्हणूनच त्यांनी पिकलेले धान्य ट्रॅक्टरवर लादून रस्त्याच्या कडेला टाकण्यास सुरुवात केली आहे.

दर नसल्यामुळं रस्त्याच्या कडेला ओतली जातेय केळी

लोकांच्या ताटात पोहोचायला हवे होते ते केळी आता रस्त्याच्या कडेला असलेल्या गुराढोरांसाठी आणि प्राण्यांसाठी अन्न बनत आहेत. निराशा इतकी वाढली आहे की अनेक शेतकऱ्यांनी त्यांच्या उभ्या पिकांवर ट्रॅक्टर आणि बुलडोझर चालवले आहेत. ते त्यांच्या हिरव्यागार बागा स्वतःच्या हातांनी सपाट करत आहेत, कारण त्यांना आता कापणीचा खर्चही वसूल करणे कठीण होत आहे.

आणखी वाचा